2019-2020 სასწავლო წლიდან იაკობ გოგებაშვილის „დედა ენა“ სკოლებში ადაპტირებული ვერსიით დაბრუნდება და არსებულ გრიფირებულ სახელმძღვანელოებთან ერთად მნიშვნელოვანი სასწავლო რესურსი გახდება.

სახელმძღვანელოს ადაპტირებული ვერსია საქართველოს პარლამენტის ინიცირებითა და საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრის მიხეილ ბატიაშვილის ბრძანებით შექმნილმა ექსპერტთა სპეციალურმა კომისიამ შეიმუშავა და მას ყველა საჯარო სკოლის დაწყებითი საფეხურის მოსწავლე უფასოდ მიიღებს.

ვარიანში, იაკობ გოგებაშვილის ადაპტირებული „დედა ენის“ პრეზენტაციაზე სიტყვით გამოსვლისას, საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრმა, მიხეილ ბატიაშვილმა სკოლებში „დედა ენის“ დაბრუნების მნიშვნელობაზე ისაუბრა და პოზიტიურად შეაფასა ის გარემოება, რომ ახალი სახელმძღვანელოს პრეზენტაცია სწორედ ვარიანში, იაკობ გოგებაშვილის მშობლიურ სოფელში მოხდა, იქ სადაც მწერალმა 1875 წლის ზაფხულში პირველ გამოცემაზე ხანგრძლივი მუშაობა დაასრულა.

„2013 წელს ქართული საანბანე სახელმძღვანელოს შედგენის იაკობ გოგებაშვილისეულ მეთოდს არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი მიენიჭა. ეს ძეგლი მნიშვნელოვანი ნაწილია იუნესკოს მიერ კაცობრიობის არამატერიალურ მემკვიდრეობად აღიარებული ნომინაციისა - „ქართული ანბანის სამი ცოცხალი კულტურა". ეს სტატუსი ქართულ სახელმწიფოს განსაკუთრებულ ზრუნვას ავალებს ცოცხალი ტრადიციის დაცვასა და განვითარებაზე. "დედა ენის" სკოლებში დაბრუნება, მისი ქცევა იმ ფუნდამენტად, რომელსაც ჩვენი მომავალი თაობების ცნობიერება უნდა დაეფუძნოს, სწორედ ამ პროცესის აუცილებელი ნაწილია.

თავად იაკობ გოგებაშვილი ბრძანებდა - „დედა ენა მაშინ მოკვდება, როცა გაუკეთესებას მოაკლდებაო“. ამ გაუკეთესების, ახალი დროის შესაბამისად განახლების პრინციპები და მეთოდიც თავად გადმოგვცა ანდერძსა თუ სხვადასხვა პუბლიკაციაში და დღეს, პირველად ბოლო თითქმის საუკუნის განმავლობაში, ამ პრინციპთა სრული დაცვით, ჩვენ ხელთ გვაქვს წიგნი, რომლიც ღირსეულად აგრძელებს გოგებაშვილის დაწყებულ გზას. ახალ სასწავლო წელს, ადაპტირებული "დედა ენა" დაბრუნდება ჩვენს სკოლებში.“ - მიხეილ ბატიაშვილი

სამოდელო  გაკვეთილის გეგმა

ტიპი  - პრობლემაზე ორიენტირებული

საგანი:      ქართული ენა და ლიტერატურა

სწავლების საფეხური/კლასი:       საშუალო/X -1

მოსწავლეთა რაოდენობა:  28

თემა: ემოცია და ემოციური ინტელექტი შოთა რუსთაველის „ვეფხისტყაოსანში“

მიზანი:

მოსწავლემ შეძლოს,  პერსონაჟის ქმედების შეფასება-გააზრება; წარმოსახვითი უნარების გააქტიურება;   გამოხატოს მათ მიმართ საკუთარი დამოკიდებულება;  გააანალიზოს ტექსტში გადმოცემული მოვლენები; საკუთარი ინტერპრეტაციით წარადგინოს იგი აუდიტორიის წინაშე;  ჩამოაყალიბოს არგუმენტები საკუთარი შეხედულების დასადასტურებლად; იმუშაოს კოლაბორაციულ  გარემოში; ისწავლოს საკუთარი ემოციების ეფექტური მართვა.

კავშირი ესგ-სთან:

ქართ. X. 1. მოსწავლეს შეუძლია მონაწილეობის მიღება საკლასო და სასკოლო დისკუსიებში.   

ქართ. X. 2. კამათის დროს მოსწავლეს შეუძლია მიმართოს  შესაბამის ტაქტიკას და დაიცვას სამეტყველო ქცევის ეთიკური ნორმები.

ქართ. X. 6. მოსწავლეს შეუძლია სხვადასხვა სახის ტექსტების გაანალიზება მათი ორგანიზების თვალსაზრისით.

ქართ. X. 7. მოსწავლეს შეუძლია განასხვავოს ტექსტში ფაქტობრივი, კონცეპტუალური და ქვეტექსტური ინფორმაცია. 

№	აქტივობის აღწერა	გამოყენებული მეთოდები	კლასის ორგანიზების ფორმა	სასწავლო რესურსები	დრო (წთ)
1	საორგანიზაციო საკითხები - სიის ამოკითხვა. გაკვეთილის თემის, მიზნის, შეფასების კრიტერიუმების გაცნობა. წინარე ცოდნა: მოსწავლეები სწავლობენ შოთა რუსთაველის „ვეფხისტყაოსანს“, აქვთ დისკუსიის წარმართვის უნარები. იციან ტერმინთა განმარტება (იხ.დანართი №1): მოსწავლეები სხედან წრიულად პარიტეტულ გარემოში		საკლასო	დისკუსიის შეფასების კრიტერიუმი.	2        წთ
	1.      მასწავლებელი დაფაზე აკრავს ფლიპჩარტს, რომელზეც დაწერილია ამონარიდები „ვეფხისტყაოსნიდან“, ამასვე ურიგებს მოსწავლეებს  თაბახის ფურცლებით: 2.      1. „კაცმან საქმე მოიგვაროს, ვეჭვ, ჭმუნვასა ესე სჯობდეს“ (110,4. თინათინი, როსტევანთან დიალოგის ეპიზოდი); 3.      2. “აწ ტირილი არას მარგებს, ცუდად ცრემლნი რასა მდიან!“ (197,4. ავთანდილი, უცხო მოყმის ძებნის ეპიზოდი); 4.      3.  „ბედითი ბნედა, სიკვდილი რა მიჯნურობა გგონია, 5.      სჯობს, საყვარელსა უჩვენე საქმენი საგმირონია!“ (383,1.ნესტან-დარეჯანი, წიგნი ტარიელთან); 6.      4. „გული - ბრმა, ურჩი ხედვისა, თვით ვერას ვერ გამზომელი“ (723,3. ავთანდილი, ტარიელთან მეორედ წასვლის წინა ეპიზოდი); 7.      5. „არას გარგებს სიმძიმილი, უსარგებლო ცრემლთა დენა, არ გარდავა გარდუვალად მომავალი საქმე ზენა“ (803,1-2. ავთანდილი, ანდერძი ავთანდილისა); 8.      6. „გული, ცნობა და გონება ერთმანეთზედა ჰკიდიან: 9.      რა გული წავა, იგიცა წავლენ და მისკენ მიდიან, უგულო კაცი ვერ კაცობს, კაცთაგან განაკიდიან“ (857,1-2-3. ასმათი ავთანდილთან მეორედ შეყრის ეპიზოდი); 7.“კვლა იტყვის: „ მიკვირს ნაღველი კაცისა ჭკუიანისა, რა მჭმუნვარებდეს, რას არგებს ნაკადი ცრემლთა ბანისა? სჯობს გამორჩევა, აზრობა საქმისა დასაგვანისა,  აწ მეცა მიჯობს მონახვა მის მზისა, ლერწამ-ტანისა“ (872,1-2-3-4. ავთანდილი, ტარიელის მეორედ ძებნის ეპიზოდი). აძლევს 4 წუთს იმისათვის, რომ მოსწავლეებმა გადახედონ შესწავლილი ტექსტის ეპიზოდებს და გაიხსენონ კონტექსტი.	გონებრივი იერიში	საკლასო	ფლიპჩარტი ამონარიდებით.	4 წთ
3	მასწავლებელი სვამს კითხვას  - რა აერთიანებთ ამონარიდებს? მოსწავლეები, სავარაუდოდ, პასუხობენ, რომ ყოველ მათგანში გადმოცემულია პერსონაჟთა ემოციები ან ემოციების მიმართ მათი დამოკიდებულება. შეახსენებს მოსწავლეებს ემოციისა და ემოციის ინტელექტის განმარტებებს (იხ.დანართი №1)	კითხვა-პასუხი (დისკუსიისათვის მოსწავლეთა პროვოცირება-მომზადება)	საკლასო	ტერმინთა განმარტებები (დანართი №1).	2 წთ
4	მასწავლებელი დაფაზე აკრავს ფლიპჩარტს სადისკუსიო საკითხით: როგორ ესმის რუსთაველს  ემოცია და როგორია მისი პერსონაჟების ემოციური ინტელექტი („გული, ცნობა და გონება ერთმანეთზედა ჰკიდიან: რა გული წავა, იგიცა წავლენ და მისკენ მიდიან?“). ყოველ მოსწავლეს აქვს უფლება, მხოლოდ 2-ჯერ გამოთქვას აზრი: I - სიტყვისთვის; II - რეპლიკისთვის.  მასწავლებელი არის ფასილიტატორი და ერევა მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მოსწავლეებს სადისკუსიო საკითხიდან გადახვევის მცდელობა აქვთ, ან არ იცავენ წესებს. მასწავლებელი  დისკუსიის დროს სადისკუსიო თემის ფლიპჩარტზე ინიშნავს მნიშვნელოვან მოსაზრებებს ემოციისა და ემოციის ინტელექტის ველში (სქემა №1. იხ.დანართი №2).	დისკუსია	საკლასო	სქემა №1. ზარი მოსწავლეთა მიერ წესის დარღვევის შემთხვევაში გამოსაყენებლად.	32 წთ
5	მასწავლებელი წყვეტს დისკუსიის მიმდინარეობას; აფასებს მოსწავლეებს შეფასების კრიტერიუმების მიხედვით და ჩანიშნული მოსაზრებების მიხედვით აჯამებს საკითხს - როგორ ესმის რუსთაველს  ემოციური ინტელექტი ანუ ადამიანობის ხელოვნება. m	დისკუსიის შეჯამება	საკლასო	სქემა №1	4 წთ
6	საშინაო დავალება - ესე: როგორ ვმართოთ საკუთარი ემოციები?		საკლასო		1 წთ

გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევები შედეგები:

მოსწავლე წარადგენს სხვადასხვა მოსაზრებას პრობლემურ საკითხზე და ისმენს განსხვავებულ აზრს; მონაწილეობს დისკუსიაში მონაწილე ყველა წევრთან თანამშრომლობისა და ურთიერთპატივისცემის საფუძველზე; აქვს საკუთარი არგუმენტირებული პოზიციის დამაჯერებლად წარდგენის უნარი; შეუძლია პერსონაჟის ქმედების მიმართ საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვა; ეუფლება საკუთარი ემოციების უკეთ მართვის ტექნიკას.

შეფასება:

დისკუსიის შეფასების რუბრიკა

მკაფიოდ და გასაგებად აყალიბებს აზრს	2
მსჯელობს არგუმენტირებულად, აკეთებს დასკვნებს	2
ეყრდნობა ტექსტს, ეფექტურად იყენებს ნაწარმოების სხვადასხვა მონაკვეთს	2
იცავს დროის ლიმიტს	2
კორექტულია ოპონენტის მიმართ, ისმენს და კონსტრუქციულად პასუხობს განსხვავებულ აზრს	2

დანართი №1

ტერმინთა განმარტებები მოსწავლეთათვის:

ემოცია - ფსიქიკური განცდა, რომელიც წარმოიქმნება ადამიანზე გარეგანი თუ შინაგანი გამღიზიანებლების ზემოქმედების შედეგად.

ემოციური ინტელექტი - ემოციების აღქმის, გაგების, გამოხატვის, მართვისა და რეგულირების უნარი. იყოფა 4 უნარად: თვითცნობიერება, საკუთარი თავის მართვა, სოციალური ცნობიერება და ურთიერთობების მართვა. 

დანართი №2

სქემა №1

გული, ცნობა და გონება ერთმანეთზედა ჰკიდიან:                          რა გული წავა, იგიცა წავლენ და მისკენ მიდიან
ემოცია	ემოციური ინტელექტი

საგანმანათლებლო ბლოგის სტუმრებო!

გთხოვთ, გაეცნოთ  ჩემი გამოკითხვის  მიმართულებებს და გასცეთ კითხვებს თქვენთვის მისაღები პასუხი.

1. რა განაპირობებს სწავლა-სწავლების პროცესის წარმატებას?
ა. მოსწავლის მონდომება;          ბ. მასწავლებლის აქტიურობა;
გ. სკლის ადმინისტრაციის პრინციპულობა და პროცესის კონტროლი;
დ. თემის ჩართულობა სასკოლო ცხოვრებაში;
ე. არც ერთი;                                  ვ. არ ვიცი.

2. ამ გვერდზე განთავსებულ რომელ სასწავლო აქტივობას მიანიჭებდით უპირატესობას?
ა. პერსონაჟის ქეისს;
ბ. პროექტულ სწავლებას;
გ. კვლევითი აქტივობების გამოყენებას;
დ. სხვა ინტერაქციულ მეთოდებსა და სტარტეგიებს -------------------------------------

3. სასკოლო გარემოს  მოსწავლეზე ორიენტირების საქმეში წამყვანი როლი აქვს:
ა. სკოლის ადმინისტრაციას;      ბ. მასწავლებელს;
გ. მოსწავლეს;                                დ. განათლების სამინისტროს;
ე. ყველა სეგმენტს;                        ვ. არც ერთს;
ზ. სხვა პასუხი --------------------------------------------------------------------------------------

4.  მასწავლებლის განვითარება უთუოდ აუცილებელია. განვითარების რომელი ფორმებია თქვენთვის უფრო ეფექტური?
ა. უწყვეტი პროფესიული ზრდა სხვადასხვა ხასიათის ტრენინგების დახმარებით;
ბ. კოლეგებთან თანამშრომლობის კულტურის ამაღლება;
გ. პროფესიული გამოცდების ჩაბარება;
დ. ალტერნატიული გზები ---------------------------------------------------------------------------

გთხოვთ, უპასუხოთ კითხვებს კომენტარებში.
გმადლობთ, რომ ზრუნავთ ჩემს პროფესიულ განვითარებაზე.

სადამრიგებლო კლასთან მუშაობის 2018-2019 სასწავლო წლის პროგრამა წარიმართა მნიშვნელოვანი ცვლილებების გარეშე. პროგრამის ფარგლებში კლასი ჩართული იყო სასკოლო პროექტებსა და კლასის მიერ დაგეგმილ აქტივობებში, ესენია: პროექტები "ლაბორატორია", "ზღაპრული ზღაპრები", "ჯანსაღი ცხოვრება ჩვენი წესია", "ძალადობა მოძალადის სისუსტეა".
გასვლითი აქტივობების ფარგლებში კლასი  ეწვია დმანისის არქეოლოგიურ მუზეუმს, სულხან-საბას სახლ-მუზეუმსა და ბოლნისის სიონის ტაძარს, გაეცნენ პირველ ქართულ წარწერას.
 გაიმართა 14 საერთო საკლასო და მიზნობრივი ჯგუფების მუშაობა ასაკობრივი თავისებურებების გათვალისწინებით.
ამაღლდა მშობელთა ჩართულობის ხარისხი, რაც დადებითად აისახა მოსწავლეთა სკოლისა და სასწავლო პროცესის მიმართ დამოკიდებულებასა და პასუხისმგებლობის ხარისხზე.
მოსწავლეთა ურთიერთობა არის პოზიტიური, მეგობრული და თანამშრომლობითი საგაკვეთილო პროცესის დროს.
აკადემიური მოსწრების კუთხით უარყოფითი ტენდენციები არ შეინიშნება.

სამოდელო გაკვეთილის გეგმა
თარიღი: 31.01.2019
სამოდელოს ტიპი - პრობლემაზე ორიენტირებული
მასწავლებელი, გვარი, სახელი, პ/ნ - თამარ ქუთათელაძე/01009000183
საგანი: ქართული ენა და ლიტერატურა
სწავლების საფეხური/კლასი: საშუალო/ XI-1
მოსწავლეთა რაოდენობა: 28
თემა: სასჯელი - ზნეობრიობის დემონსტრაცია (აკაკი წერეთელი - „გამზრდელი“)
მიზანი: მოსწავლემ შეძლოს მხატვრული ტექსტში გადმოცემული მოვლენების, ფაქტების შესახებ საკუთარი დამოკიდებულების წარმოჩენა, მათი შედარება-შეპირისპირება, ანალიზი; პერსონაჟთა მახასიათებლების დადგენა და ავტორის სათქმელის განსაზღვრა; აუდიტორიის წინაშე მოსაზრების არგუმენტირებულად წარდგენა; შემოქმედებითი მიდგომა მხატვრულ ტექსტში არსებული პრობლემის მიმართ; გრაფიკული მაორგანიზებლების გამოყენება.
კავშირი ესგ-სთან:
ქართ. XI. 1. მოსწავლეს შეუძლია საჯარო მოხსენების წარმოდგენა (ზეპირი გამოსვლა) კონკრეტული აუდიტორიის წინაშე კონკრეტული მიზნით.
ქართ. XI. 2. მოსწავლეს შეუძლია საჯარო გამოსვლების მოსმენა და კრიტიკულად შეფასება.
ქართ. XI. 3. მოსწავლეს შეუძლია ამოიცნოს და გამოიყენოს საჯარო გამოსვლის ეფექტიანობის გასაძლიერებელი საშუალებები.
ქართ. XI. 4. მოსწავლეს შეუძლია ზეპირი კომუნიკაციის სტრატეგიების გამოყენება საჯარო გამოსვლის მომზადების დროს.
ქართ. XI. 5. მოსწავლეს შეუძლია სხვადასხვა ეპოქის ტექსტების გაანალიზება მათში ასახული ინფორმაციის, თემების, იდეებისა და პრობლემატიკის თვალსაზრისით.
ქართ. XI. 6. მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს, როგორ გამოიყენება მხატვრული და არამხატვრული ტექსტის ელემენტები მისი ინტერპრეტაციის დროს.


№ აქტივობის აღწერა გამოყენებული მეთოდები
კლასის ორგანიზების ფორმა სასწავლო რესურსები დრო (წთ)
1 საორგანიზაციო საკითხები - სიის ამოკითხვა.
გაკვეთილის მიზნის, შეფასების კრიტერიუმების გაცნობა. საკლასო შეფასების კრიტერიუმები. 2 წთ
2 მასწავლებელი ამოწმებს საშინაო დავალებას - აკაკი წერეთლის „გამზრდელის“ მე-4 თავი.
სვამს კითხვებს:
1.ვინ არის ჰაჯი-უსუბი?
2.რით არის იგი გამორჩეული?
3.რომელი ფრაზით გადმოგვცემს ავტორი აზრს, რომ პიროვნული თვისებები დიდწილად განსაზღვრავს ადამიანის ქცევას?
4.რატომ მიდის საფარ-ბეგი ჰაჯი- უსუბთან, როცა შეუძლია თავი აარიდოს ბათუს მიერ მიცემულ დავალებას?
5.რატომ დაინტერესდა ჰაჯი-უსუბი ბათუს რეაქციით საფარის ქმედებაზე?
6.როგორ გესმით ფრაზა“
„შენ სიკვდილის რა ღირსი ხარ?!“
7.რას მიიჩნევთ ნაწარმოების ფინალის მთავარ შტრიხად? გონებრივი იერიში.
პრობლემური საკითხის ჩამოყალიბე-
ბა.
საკლასო სახელმძღვანელო- როდონაია, ნაკუდაშვილი, არაბული, ხუციშვილი, დათაშვილი ქართული ენა და ლიტერატურა. სწავლანი.2015 5 წთ
3 მასწავლებელი ჯგუფებში გადანაწილებულ მოსწავლეებს ურიგებს ფლიპჩარტებს, რომლებზეც დატანილია სქემა №1.
განმარტავს სქემას და აძლევს მათ მკაფიო დავალებას:
დანაშაულისა და სასჯელის ურთიერთმიმართების ქრისტიანული მოდელის გათვალისწინებით გააანალიზეთ პოემის პერსონაჟთა ქმედებების შედეგები, თვალსაზრისი გაამყარეთ არგუმენტებით. გრაფიკულ მაორგანიზებელზე მუშაობა ჯგუფური გრაფიკული მაორგანიზებლები. ფლიპჩარტები, მარკერები 5 წთ
4 ჯგუფებიდან პრეზენტატორები წარადგენენ პრეზენტაციებს, საჭიროების შემთხვევაში ჯგუფი განავრცობს პრეზენტატორთა არგუმენტებს.
მოსწავლეები აფასებენ ერთმანეთის ნაშრომებს, რის შემდეგაც მასწავლებელი აძლევს პრეზენტატორებს უკუკავშირს და აფასებს განმსაზღვრელი შეფასებით. პრეზენტაცია პრეზენტატორი ჯგუფის მხარდაჭერით მოსწავლეთა ნაშრომები - დამუშავებული სქემები, დაფა.
შეფასების კრიტერიუმები. 10 წთ
5 მასწავლებელი ჯგუფებში გადანაწილებულ მოსწავლეებს ურიგებს ფლიპჩარტებს, რომლებზეც დატანილია სქემა №2.
განმარტავს სქემას და აძლევს მათ მკაფიო დავალებას:
თქვენ უკვე დააკვირდით პერსონაჟების ქმედებათა შედეგებს დანაშაულისა და სასჯელის ურთიერთმიმართების კუთხით. ახლა კი დაამყარეთ არგუმენტირებული ურთიერთკავშირი დანაშაულის ორგვარ პასუხისმგებლობას შორის. თქვენი თვალსაზრისი დაასაბუთეთ.
სქემებზე მუშაობა ჯგუფური გრაფიკული მაორგანიზებლები. ფლიპჩარტები, მარკერები 7 წთ
6 ჯგუფებიდან პრეზენტატორები წარადგენენ პრეზენტაციებს, საჭიროების შემთხვევაში ჯგუფი განავრცობს პრეზენტატორთა არგუმენტებს.
მოსწავლეები აფასებენ ერთმანეთის ნაშრომებს, რის შემდეგაც მასწავლებელი აძლევს ჯგუფებს უკუკავშირს განმავითარებელი შეფასებით. პრეზენტაცია პრეზენტა-
ტორი განმავითარებელი შეფასების რუბრიკა. დამუშავებული სქემები. 10 წთ
7 შეჯამება:
მასწავლებელი აჯამებს მოსწავლეთა მსჯელობის ძირითად აქცენტებს და აკ.ბაქრაძის შეხედულების გაცნობით კრავს თემას - სხვისი დანაშაულის საფუძვლის ძებნა საკუთარ თავში ღირსეული ადამიანის ქმედებაა
„სასჯელი სამაგიეროს მიზღვა კი არ უნდა იყოს, არამედ ზნეობრიობის დემონსტრაცია. ცხადია, ჰაჯი უსუბს შეეძლო დაესაჯა საფარი, მოეკლა იგი, მაგრამ ეს იქნებოდა მხოლოდ სამაგიეროს გადახდა, ერთი დანაშაულის მეორეთი, ბოროტების მოკვეთა ბოროტებით. სასჯელი მაშინ გახდებოდა ზნეობრივი აქტი, როცა იგი გამოიხატებოდა არა დანაშაულით, არა ძალდატანებით, არა ბოროტებით, არამედ იმის მაგალითის ჩვენებით, როგორი უნდა იყოს პატიოსანი ადამიანის დამოკიდებულება დანაშაულისადმი. ჭეშმარიტად პატიოსანია მხოლოდ ის ადამიანი, ვისაც მიაჩნია, რომ თავადაც აგებს პასუხს სხვისგან ჩადენილი ბოროტმოქმედების გამო“. საკითხის შეჯამება საკლასო აკ.ბაქრაძე, ტ.I. თბილისი.2004. ტკბილი ოცნება და მწარე სინამდვილე, აკაკი წერეთელი, „გამზრდელი“. 3 წთ
8 საშინაო დავალება:
დაწერეთ ესე -
სასჯელი - ზნეობრიობის დემონსტრაცია. საკლასო ტექსტი,
კრიტიკული ლიტერატურა: აკ.ბაქრაძე, ტ.I. თბილისი.2004. ტკბილი ოცნება და მწარე სინამდვილე, აკაკი წერეთელი, „გამზრდელი“. 2 წთ



გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევები შედეგები:
მოსწავლე წარმოაჩენს მხატვრული ტექსტში გადმოცემული მოვლენების, ფაქტების მიმართ საკუთარ დამოკიდებულებას, შეუძლია მოვლენების შედარება-შეპირისპირება, ანალიზი; პერსონაჟების მახასიათებლების დადგენა და ავტორის სათქმელის განსაზღვრა; აუდიტორიის წინაშე მოსაზრების არგუმენტირებულად წარდგენა; შემოქმედებითი მიდგომა მხატვრულ ტექსტში არსებული პრობლემის მიმართ; გრაფიკული მაორგანიზებლების გამოყენება.

შეფასება:
პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკა


ქულები
პირობასთან შესაბამისობა
იცავს დროის ლიმიტს 0 - 1
იცავს პირობის შინაარსობრივ მოთხოვნებს (მოსაზრება, არგუმენტები, დასკვნა) 0 - 0, 5 - 1
კომუნიკაციური უნარ-ჩვევები
გასაგებად აყალიბებს მოსაზრებას და თანამიმდევრულად ავითარებს მას 0 – 1- 2
მოჰყავს ადეკვატური არგუმენტები და მაგალითები 0 - 1- 2
გამოაქვს ადეკვატური დასკვნა 0 - 1
ენობრივი უნარ-ჩვევები
ადეკვატურად იყენებს ზეპირი მსჯელობისათვის დამახასიათებელ არავერბალურ საშუალებებს (მაგ., ჟესტიკულაციას, ინტერვალს საუბარში, ხმის სხვადასხვა დონეს და ა.შ.) 0-1
იყენებს მსჯელობითი ტექსტისათვის დამახასიათებელ ენობრივ-გრამატიკულ ფორმებსა და ენობრივ კონსტრუქციებს (მაგ. განკერძოებულ სიტყვებს, გამოთქმებს, ჩართულს, პირობით-შედეგობით კონსტრუქციას და ა.შ.) 0 - 1
შემოქმედებითი უნარ-ჩვევები
აქვს საინტერესო მოსაზრებები, მოჰყავს ორიგინალური არგუმენტები, მაგალითები 0 - 1
ქულათა მაქსიმალური რაოდენობაა 10


ჯგუფურ მუშაობაზე დაკვირვების კრიტერიუმები განმავითარებელი შეფასებისათვის

ჯგუფის ყველა წევრი ჩართულია დიახ არა ნაწილობრივ
ჯგუფის წევრები უსმენენ ერთმანეთს
ჯგუფის წევრები თანამშრომლობენ (აზრის გამოხატვის თანაბარი პირობები)
ჯგუფი პასუხობს შეკითხვებს
ჯგუფი იცავს დროის ლიმიტს


სქემა №1
დანაშაულისა და სასჯელის ურთიერთმიმართების ქრისტიანული მოდელის გათვალისწინებით გააანალიზეთ პოემის პერსონაჟთა ქმედებების შედეგები.

სქემა №2
დაამყარეთ ურთიერთკავშირი დანაშაულის ორგვარ პასუხისმგებლობას შორის

სამოდელო გაკვეთილის გეგმა
თარიღი: 15.02.2019
სამოდელოს ტიპი - გამჭოლი კომპეტენციები /სემიოტიკური კომპეტენცია, სწავლის სწავლა
მასწავლებელი, გვარი, სახელი, პ/ნ - თამარ ქუთათელაძე/01009000183
საგანი: ქართული ენა და ლიტერატურა
სწავლების საფეხური/კლასი: საშუალო/ XI-1
მოსწავლეთა რაოდენობა: 28
თემა: ვაჟა- ფშაველა - პოემა „ალუდა ქეთელაური“ (თავი II)
მიზანი: მოსწავლემ შეძლოს მხატვრული ტექსტში გადმოცემული მოვლენების, ფაქტების შესახებ საკუთარი დამოკიდებულების წარმოჩენა, მათი შედარება-შეპირისპირება, ანალიზი; პერსონაჟთა მახასიათებლების დადგენა და ავტორის სათქმელის განსაზღვრა; აუდიტორიის წინაშე მოსაზრების არგუმენტირებულად წარდგენა; შემოქმედებითი მიდგომა მხატვრულ ტექსტში არსებული პრობლემის მიმართ; გრაფიკული მაორგანიზებლების გამოყენება.
კავშირი ესგ-სთან:
ქართ. XI. 1. მოსწავლეს შეუძლია საჯარო მოხსენების წარმოდგენა (ზეპირი გამოსვლა) კონკრეტული აუდიტორიის წინაშე კონკრეტული მიზნით.
ქართ. XI. 2. მოსწავლეს შეუძლია საჯარო გამოსვლების მოსმენა და კრიტიკულად შეფასება.
ქართ. XI. 3. მოსწავლეს შეუძლია ამოიცნოს და გამოიყენოს საჯარო გამოსვლის ეფექტიანობის გასაძლიერებელი საშუალებები.
ქართ. XI. 4. მოსწავლეს შეუძლია ზეპირი კომუნიკაციის სტრატეგიების გამოყენება საჯარო გამოსვლის მომზადების დროს.
ქართ. XI. 5. მოსწავლეს შეუძლია სხვადასხვა ეპოქის ტექსტების გაანალიზება მათში ასახული ინფორმაციის, თემების, იდეებისა და პრობლემატიკის თვალსაზრისით.
ქართ. XI. 6. მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს, როგორ გამოიყენება მხატვრული და არამხატვრული ტექსტის ელემენტები მისი ინტერპრეტაციის დროს.


№ აქტივობის აღწერა გამოყენებული მეთოდები
კლასის ორგანიზების ფორმა სასწავლო რესურსები დრო (წთ)
1 საორგანიზაციო საკითხები - სიის ამოკითხვა.
გაკვეთილის მიზნის, შეფასების კრიტერიუმების გაცნობა. საკლასო შეფასების კრიტერიუმები. 2 წთ
2 წინარე ცოდნის გააქტიურება-
ვაჟა- ფშაველა - „ალუდა ქეთელაური“ თავი II.
სვამს კითხვებს:
1.როგორ პიროვნებად გვიხატავს ავტორი ალუდას ნაწარმოების დასაწყისში?
2.განვმარტოთ ფრაზა: „კარგია მუდამ მტრიანი“;
3. I თავში მტრები “რჯულძაღლს“ უწოდებენ ერთმანეთს. ამ ფრაზითვე (ახლა შენ იყოს, რჯულძაღლო, ხელს არ ჩავარდეს სხვისასა!) მიმართავს მუცალი ალუდას და თოფს გადაუგდებს. რატომ იქცევა მუცალი ასე?
4.რა მოჰყვა იარაღზე შეგნებულად უარის თქმას, აზროვნების რა ახალ ეტაპს ეყრება საფუძველი მკითხველის თვალწინ?
5.რა ამწუხრებს თავისი სოფლისაკენ მომავალ მტრის დამმარცხებელ ალუდას?
6. რაზე მიანიშნებს ავტორის მიერ აღწერილი შატილის თავზე არსებული სიბნელე (მას კლდის ცა ახურავს)?
7. ვის შეეხო შატილიონის გულმოწყალება - ზოგადად მტერს თუ კონკრეტულ ადამიანს?
8.როგორ გადმოგვცემს პოეტი, რომ სოფელში მობრუნებული ალუდა პრაქტიკულად საკუთარ თავთან საუბრობს?
9.I თავში ალუდას შინაგანი ცვლილებები ემოციის დონეზე ვითარდება, რა იცვლება თანასოფლელებთან საუბრისას ამ თვალსაზრისით?
10. II თავში ალუდას მეტამორფოზა შეუქცევად გახდა. რა გახდა ამის მიზეზი?
გონებრივი იერიში - გზა პრობლების ჩამოყალიბებამდე.

საკლასო სახელმძღვანელო- როდონაია, ნაკუდაშვილი, არაბული, ხუციშვილი, დათაშვილი ქართული ენა და ლიტერატურა. სწავლანი.2015 7 წთ
3 მასწავლებელი 4 ჯგუფად გადანაწილებულ მოსწავლეებს ურიგებს ფლიპჩარტებს და აძლევს დავალებას, არგუმენტირებულად დაასაბუთონ ალუდას მეტამორფოზის საფეხურების არსებობა მოცემულ ეპიზოდში, განმარტონ თავიანთი შეხედულება და შეავსონ სქემა №1
ალუდას მეტამორფოზის გრადაცია
1.იმსჯელეთ ეპიზოდზე - „გზა სოფლისაკენ, მტრობის მოჯადოებული წრე - „შენ რომ სხვა მაჰკლა, შენც მოგკვლენ, მკვლელს არ შაარჩენს გვარია“;
2.იმსჯელეთ ეპიზოდზე - საუბარი უშიშასთან, „იმ ცხონებულსა მუცალსა, რკინა სდებიყო გულადა“.
3.იმსჯელეთ ეპიზოდზე - ალუდას თვითანალიზი (ეჭვი)- „ჩვენ ვიტყვით, კაცნი ჩვენა ვართ, მარტოთ ჩვენ გვზიან დედანი...“
4. იმსჯელეთ ეპიზოდზე - ხევსურთა პასუხი - „მოკვდი სიკვდილი გირჩევნავ, რა ხარ სიცრუის მთქმელადა...“
გრაფიკულ მაორგანიზებელზე მუშაობა ჯგუფური გრაფიკული მაორგანიზებლები. ფლიპჩარტები, მარკერები 5 წთ
4 ჯგუფებიდან პრეზენტატორები წარადგენენ პრეზენტაციებს, საჭიროების შემთხვევაში ჯგუფი განავრცობს პრეზენტატორთა არგუმენტებს. მასწავლებლის მიერ დარიგებულ მრგვალი ფორმის ფურცლებს აკრავენ ცენტრალურ სქემაზე (სქემა №1).
მოსწავლეები აფასებენ ერთმანეთის ნაშრომებს, რის შემდეგაც მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეებს, დაამყარონ მოვლენებს შორის ურთიერთკავშირი. აძლევს პრეზენტატორებს უკუკავშირს და აფასებს განმსაზღვრელი შეფასებით. პრეზენტაცია პრეზენტატორი ჯგუფის მხარდაჭერით მოსწავლეთა ნაშრომები - დამუშავებული სქემა, დაფა, მაგნიტები.
შეფასების კრიტერიუმები. 12 წთ
5 მასწავლებელი სთხოვს ჯგუფებს, იმსჯელონ მინდიას პერსონაჟის შესახებ - რა ამოძრავებს „თორმეტი ქისტის მამკლავ“ ხევსურს? ახაიათებენ მინდიას სქემის მიხედვით (სქემას ვინახავთ IV თავის განხილვამდე, რათა შევძლოთ პერსონაჟის ხასიათის სრულყოფილად გამოხატვა). პერსონაჟის ქეისი ჯგუფური ფლიპჩარტი, მარკერი.

პერსონაჟის ქეისი სქემა№2 7 წთ
6 პრეზენტატორები წარადგენენ ჯგუფების შეხედულებებს, განმარტავენ მინდიას პოზიციას ალუდასა და თანასოფლელების მიმართ. მოსწავლეები აფასებენ და ავსებენ ერთმანეთის შეხედულებებს, რის შემდეგაც მასწავლებელი აძლევს ჯგუფებს უკუკავშირს განმავითარებელი შეფასებით. პრეზენტაცია პრეზენტა-
ტორი განმავითარებელი შეფასების რუბრიკა. დამუშავებული სქემები. 8 წთ
7 მასწავლებელი აჯამებს ნაწარმოების II თავს, ხაზს უსვამს პერსონაჟის ცვლილების მოტივსა და საფუძველს - ალუდა ერთხელ, მუცალთან შეხვედრისას, მისწვდა მისთვის მანამდე დაფარულ ჭეშმარიტებას, რომელიც უკან დახევის შესაძლებლობას აღარ მისცემს, ის უნდა ამაღლდეს, საბოლოოდ ამოვიდეს ჭაობიდან, იშვას ღვთის ხატ ადამიანად.
საკითხის შეჯამება საკლასო დამხმარე ლიტერატურა:
ქართველი მწერლები სკოლაში. ვაჟა-ფშაველა, II ნაწილი. 2001. ალუდა ქეთელაური, ავტ. ლალი დათაშვილი; თამაზ ჩხენკელი. 3 წთ
8 საშინაო დავალება:
ვაჟა-ფშაველა - ალუდა ქეთელაური თავი III (სიზმარი) ტექსტი დასამუშავებლად. საკლასო 1 წთ



გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევები შედეგები:
მოსწავლე წარმოაჩენს მხატვრული ტექსტში გადმოცემული მოვლენების, ფაქტების მიმართ საკუთარ დამოკიდებულებას, შეუძლია მოვლენების შედარება-შეპირისპირება, ანალიზი; პერსონაჟების მახასიათებლების დადგენა და ავტორის სათქმელის განსაზღვრა; აუდიტორიის წინაშე მოსაზრების არგუმენტირებულად წარდგენა; შემოქმედებითი მიდგომა მხატვრულ ტექსტში არსებული პრობლემის მიმართ; გრაფიკული მაორგანიზებლების გამოყენება.

შეფასება:
პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკა


ქულები
პირობასთან შესაბამისობა
იცავს დროის ლიმიტს 0 - 1
იცავს პირობის შინაარსობრივ მოთხოვნებს (მოსაზრება, არგუმენტები, დასკვნა) 0 - 0, 5 - 1
კომუნიკაციური უნარ-ჩვევები
გასაგებად აყალიბებს მოსაზრებას და თანამიმდევრულად ავითარებს მას 0 – 1- 2
მოჰყავს ადეკვატური არგუმენტები და მაგალითები 0 - 1- 2
გამოაქვს ადეკვატური დასკვნა 0 - 1
ენობრივი უნარ-ჩვევები
ადეკვატურად იყენებს ზეპირი მსჯელობისათვის დამახასიათებელ არავერბალურ საშუალებებს (მაგ., ჟესტიკულაციას, ინტერვალს საუბარში, ხმის სხვადასხვა დონეს და ა.შ.) 0-1
იყენებს მსჯელობითი ტექსტისათვის დამახასიათებელ ენობრივ-გრამატიკულ ფორმებსა და ენობრივ კონსტრუქციებს (მაგ. განკერძოებულ სიტყვებს, გამოთქმებს, ჩართულს, პირობით-შედეგობით კონსტრუქციას და ა.შ.) 0 - 1
შემოქმედებითი უნარ-ჩვევები
აქვს საინტერესო მოსაზრებები, მოჰყავს ორიგინალური არგუმენტები, მაგალითები 0 - 1
ქულათა მაქსიმალური რაოდენობაა 10


ჯგუფურ მუშაობაზე დაკვირვების კრიტერიუმები განმავითარებელი შეფასებისათვის

ჯგუფის ყველა წევრი ჩართულია დიახ არა ნაწილობრივ
ჯგუფის წევრები უსმენენ ერთმანეთს
ჯგუფის წევრები თანამშრომლობენ (აზრის გამოხატვის თანაბარი პირობები)
ჯგუფი პასუხობს შეკითხვებს
ჯგუფი იცავს დროის ლიმიტს

სქემა №1
ალუდას მეტამორფოზის გრადაცია
სქემა№2
პერსონაჟის ქეისი