სამოდელო გაკვეთილის გეგმა
თარიღი: 31.01.2019
სამოდელოს ტიპი - პრობლემაზე ორიენტირებული
მასწავლებელი, გვარი, სახელი, პ/ნ - თამარ ქუთათელაძე/01009000183
საგანი: ქართული ენა და ლიტერატურა
სწავლების საფეხური/კლასი: საშუალო/ XI-1
მოსწავლეთა რაოდენობა: 28
თემა: სასჯელი - ზნეობრიობის დემონსტრაცია (აკაკი წერეთელი - „გამზრდელი“)
მიზანი: მოსწავლემ შეძლოს მხატვრული ტექსტში გადმოცემული მოვლენების, ფაქტების შესახებ საკუთარი დამოკიდებულების წარმოჩენა, მათი შედარება-შეპირისპირება, ანალიზი; პერსონაჟთა მახასიათებლების დადგენა და ავტორის სათქმელის განსაზღვრა; აუდიტორიის წინაშე მოსაზრების არგუმენტირებულად წარდგენა; შემოქმედებითი მიდგომა მხატვრულ ტექსტში არსებული პრობლემის მიმართ; გრაფიკული მაორგანიზებლების გამოყენება.
კავშირი ესგ-სთან:
ქართ. XI. 1. მოსწავლეს შეუძლია საჯარო მოხსენების წარმოდგენა (ზეპირი გამოსვლა) კონკრეტული აუდიტორიის წინაშე კონკრეტული მიზნით.
ქართ. XI. 2. მოსწავლეს შეუძლია საჯარო გამოსვლების მოსმენა და კრიტიკულად შეფასება.
ქართ. XI. 3. მოსწავლეს შეუძლია ამოიცნოს და გამოიყენოს საჯარო გამოსვლის ეფექტიანობის გასაძლიერებელი საშუალებები.
ქართ. XI. 4. მოსწავლეს შეუძლია ზეპირი კომუნიკაციის სტრატეგიების გამოყენება საჯარო გამოსვლის მომზადების დროს.
ქართ. XI. 5. მოსწავლეს შეუძლია სხვადასხვა ეპოქის ტექსტების გაანალიზება მათში ასახული ინფორმაციის, თემების, იდეებისა და პრობლემატიკის თვალსაზრისით.
ქართ. XI. 6. მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს, როგორ გამოიყენება მხატვრული და არამხატვრული ტექსტის ელემენტები მისი ინტერპრეტაციის დროს.


№ აქტივობის აღწერა გამოყენებული მეთოდები
კლასის ორგანიზების ფორმა სასწავლო რესურსები დრო (წთ)
1 საორგანიზაციო საკითხები - სიის ამოკითხვა.
გაკვეთილის მიზნის, შეფასების კრიტერიუმების გაცნობა. საკლასო შეფასების კრიტერიუმები. 2 წთ
2 მასწავლებელი ამოწმებს საშინაო დავალებას - აკაკი წერეთლის „გამზრდელის“ მე-4 თავი.
სვამს კითხვებს:
1.ვინ არის ჰაჯი-უსუბი?
2.რით არის იგი გამორჩეული?
3.რომელი ფრაზით გადმოგვცემს ავტორი აზრს, რომ პიროვნული თვისებები დიდწილად განსაზღვრავს ადამიანის ქცევას?
4.რატომ მიდის საფარ-ბეგი ჰაჯი- უსუბთან, როცა შეუძლია თავი აარიდოს ბათუს მიერ მიცემულ დავალებას?
5.რატომ დაინტერესდა ჰაჯი-უსუბი ბათუს რეაქციით საფარის ქმედებაზე?
6.როგორ გესმით ფრაზა“
„შენ სიკვდილის რა ღირსი ხარ?!“
7.რას მიიჩნევთ ნაწარმოების ფინალის მთავარ შტრიხად? გონებრივი იერიში.
პრობლემური საკითხის ჩამოყალიბე-
ბა.
საკლასო სახელმძღვანელო- როდონაია, ნაკუდაშვილი, არაბული, ხუციშვილი, დათაშვილი ქართული ენა და ლიტერატურა. სწავლანი.2015 5 წთ
3 მასწავლებელი ჯგუფებში გადანაწილებულ მოსწავლეებს ურიგებს ფლიპჩარტებს, რომლებზეც დატანილია სქემა №1.
განმარტავს სქემას და აძლევს მათ მკაფიო დავალებას:
დანაშაულისა და სასჯელის ურთიერთმიმართების ქრისტიანული მოდელის გათვალისწინებით გააანალიზეთ პოემის პერსონაჟთა ქმედებების შედეგები, თვალსაზრისი გაამყარეთ არგუმენტებით. გრაფიკულ მაორგანიზებელზე მუშაობა ჯგუფური გრაფიკული მაორგანიზებლები. ფლიპჩარტები, მარკერები 5 წთ
4 ჯგუფებიდან პრეზენტატორები წარადგენენ პრეზენტაციებს, საჭიროების შემთხვევაში ჯგუფი განავრცობს პრეზენტატორთა არგუმენტებს.
მოსწავლეები აფასებენ ერთმანეთის ნაშრომებს, რის შემდეგაც მასწავლებელი აძლევს პრეზენტატორებს უკუკავშირს და აფასებს განმსაზღვრელი შეფასებით. პრეზენტაცია პრეზენტატორი ჯგუფის მხარდაჭერით მოსწავლეთა ნაშრომები - დამუშავებული სქემები, დაფა.
შეფასების კრიტერიუმები. 10 წთ
5 მასწავლებელი ჯგუფებში გადანაწილებულ მოსწავლეებს ურიგებს ფლიპჩარტებს, რომლებზეც დატანილია სქემა №2.
განმარტავს სქემას და აძლევს მათ მკაფიო დავალებას:
თქვენ უკვე დააკვირდით პერსონაჟების ქმედებათა შედეგებს დანაშაულისა და სასჯელის ურთიერთმიმართების კუთხით. ახლა კი დაამყარეთ არგუმენტირებული ურთიერთკავშირი დანაშაულის ორგვარ პასუხისმგებლობას შორის. თქვენი თვალსაზრისი დაასაბუთეთ.
სქემებზე მუშაობა ჯგუფური გრაფიკული მაორგანიზებლები. ფლიპჩარტები, მარკერები 7 წთ
6 ჯგუფებიდან პრეზენტატორები წარადგენენ პრეზენტაციებს, საჭიროების შემთხვევაში ჯგუფი განავრცობს პრეზენტატორთა არგუმენტებს.
მოსწავლეები აფასებენ ერთმანეთის ნაშრომებს, რის შემდეგაც მასწავლებელი აძლევს ჯგუფებს უკუკავშირს განმავითარებელი შეფასებით. პრეზენტაცია პრეზენტა-
ტორი განმავითარებელი შეფასების რუბრიკა. დამუშავებული სქემები. 10 წთ
7 შეჯამება:
მასწავლებელი აჯამებს მოსწავლეთა მსჯელობის ძირითად აქცენტებს და აკ.ბაქრაძის შეხედულების გაცნობით კრავს თემას - სხვისი დანაშაულის საფუძვლის ძებნა საკუთარ თავში ღირსეული ადამიანის ქმედებაა
„სასჯელი სამაგიეროს მიზღვა კი არ უნდა იყოს, არამედ ზნეობრიობის დემონსტრაცია. ცხადია, ჰაჯი უსუბს შეეძლო დაესაჯა საფარი, მოეკლა იგი, მაგრამ ეს იქნებოდა მხოლოდ სამაგიეროს გადახდა, ერთი დანაშაულის მეორეთი, ბოროტების მოკვეთა ბოროტებით. სასჯელი მაშინ გახდებოდა ზნეობრივი აქტი, როცა იგი გამოიხატებოდა არა დანაშაულით, არა ძალდატანებით, არა ბოროტებით, არამედ იმის მაგალითის ჩვენებით, როგორი უნდა იყოს პატიოსანი ადამიანის დამოკიდებულება დანაშაულისადმი. ჭეშმარიტად პატიოსანია მხოლოდ ის ადამიანი, ვისაც მიაჩნია, რომ თავადაც აგებს პასუხს სხვისგან ჩადენილი ბოროტმოქმედების გამო“. საკითხის შეჯამება საკლასო აკ.ბაქრაძე, ტ.I. თბილისი.2004. ტკბილი ოცნება და მწარე სინამდვილე, აკაკი წერეთელი, „გამზრდელი“. 3 წთ
8 საშინაო დავალება:
დაწერეთ ესე -
სასჯელი - ზნეობრიობის დემონსტრაცია. საკლასო ტექსტი,
კრიტიკული ლიტერატურა: აკ.ბაქრაძე, ტ.I. თბილისი.2004. ტკბილი ოცნება და მწარე სინამდვილე, აკაკი წერეთელი, „გამზრდელი“. 2 წთ



გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევები შედეგები:
მოსწავლე წარმოაჩენს მხატვრული ტექსტში გადმოცემული მოვლენების, ფაქტების მიმართ საკუთარ დამოკიდებულებას, შეუძლია მოვლენების შედარება-შეპირისპირება, ანალიზი; პერსონაჟების მახასიათებლების დადგენა და ავტორის სათქმელის განსაზღვრა; აუდიტორიის წინაშე მოსაზრების არგუმენტირებულად წარდგენა; შემოქმედებითი მიდგომა მხატვრულ ტექსტში არსებული პრობლემის მიმართ; გრაფიკული მაორგანიზებლების გამოყენება.

შეფასება:
პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკა


ქულები
პირობასთან შესაბამისობა
იცავს დროის ლიმიტს 0 - 1
იცავს პირობის შინაარსობრივ მოთხოვნებს (მოსაზრება, არგუმენტები, დასკვნა) 0 - 0, 5 - 1
კომუნიკაციური უნარ-ჩვევები
გასაგებად აყალიბებს მოსაზრებას და თანამიმდევრულად ავითარებს მას 0 – 1- 2
მოჰყავს ადეკვატური არგუმენტები და მაგალითები 0 - 1- 2
გამოაქვს ადეკვატური დასკვნა 0 - 1
ენობრივი უნარ-ჩვევები
ადეკვატურად იყენებს ზეპირი მსჯელობისათვის დამახასიათებელ არავერბალურ საშუალებებს (მაგ., ჟესტიკულაციას, ინტერვალს საუბარში, ხმის სხვადასხვა დონეს და ა.შ.) 0-1
იყენებს მსჯელობითი ტექსტისათვის დამახასიათებელ ენობრივ-გრამატიკულ ფორმებსა და ენობრივ კონსტრუქციებს (მაგ. განკერძოებულ სიტყვებს, გამოთქმებს, ჩართულს, პირობით-შედეგობით კონსტრუქციას და ა.შ.) 0 - 1
შემოქმედებითი უნარ-ჩვევები
აქვს საინტერესო მოსაზრებები, მოჰყავს ორიგინალური არგუმენტები, მაგალითები 0 - 1
ქულათა მაქსიმალური რაოდენობაა 10


ჯგუფურ მუშაობაზე დაკვირვების კრიტერიუმები განმავითარებელი შეფასებისათვის

ჯგუფის ყველა წევრი ჩართულია დიახ არა ნაწილობრივ
ჯგუფის წევრები უსმენენ ერთმანეთს
ჯგუფის წევრები თანამშრომლობენ (აზრის გამოხატვის თანაბარი პირობები)
ჯგუფი პასუხობს შეკითხვებს
ჯგუფი იცავს დროის ლიმიტს


სქემა №1
დანაშაულისა და სასჯელის ურთიერთმიმართების ქრისტიანული მოდელის გათვალისწინებით გააანალიზეთ პოემის პერსონაჟთა ქმედებების შედეგები.

სქემა №2
დაამყარეთ ურთიერთკავშირი დანაშაულის ორგვარ პასუხისმგებლობას შორის

სამოდელო გაკვეთილის გეგმა
თარიღი: 15.02.2019
სამოდელოს ტიპი - გამჭოლი კომპეტენციები /სემიოტიკური კომპეტენცია, სწავლის სწავლა
მასწავლებელი, გვარი, სახელი, პ/ნ - თამარ ქუთათელაძე/01009000183
საგანი: ქართული ენა და ლიტერატურა
სწავლების საფეხური/კლასი: საშუალო/ XI-1
მოსწავლეთა რაოდენობა: 28
თემა: ვაჟა- ფშაველა - პოემა „ალუდა ქეთელაური“ (თავი II)
მიზანი: მოსწავლემ შეძლოს მხატვრული ტექსტში გადმოცემული მოვლენების, ფაქტების შესახებ საკუთარი დამოკიდებულების წარმოჩენა, მათი შედარება-შეპირისპირება, ანალიზი; პერსონაჟთა მახასიათებლების დადგენა და ავტორის სათქმელის განსაზღვრა; აუდიტორიის წინაშე მოსაზრების არგუმენტირებულად წარდგენა; შემოქმედებითი მიდგომა მხატვრულ ტექსტში არსებული პრობლემის მიმართ; გრაფიკული მაორგანიზებლების გამოყენება.
კავშირი ესგ-სთან:
ქართ. XI. 1. მოსწავლეს შეუძლია საჯარო მოხსენების წარმოდგენა (ზეპირი გამოსვლა) კონკრეტული აუდიტორიის წინაშე კონკრეტული მიზნით.
ქართ. XI. 2. მოსწავლეს შეუძლია საჯარო გამოსვლების მოსმენა და კრიტიკულად შეფასება.
ქართ. XI. 3. მოსწავლეს შეუძლია ამოიცნოს და გამოიყენოს საჯარო გამოსვლის ეფექტიანობის გასაძლიერებელი საშუალებები.
ქართ. XI. 4. მოსწავლეს შეუძლია ზეპირი კომუნიკაციის სტრატეგიების გამოყენება საჯარო გამოსვლის მომზადების დროს.
ქართ. XI. 5. მოსწავლეს შეუძლია სხვადასხვა ეპოქის ტექსტების გაანალიზება მათში ასახული ინფორმაციის, თემების, იდეებისა და პრობლემატიკის თვალსაზრისით.
ქართ. XI. 6. მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს, როგორ გამოიყენება მხატვრული და არამხატვრული ტექსტის ელემენტები მისი ინტერპრეტაციის დროს.


№ აქტივობის აღწერა გამოყენებული მეთოდები
კლასის ორგანიზების ფორმა სასწავლო რესურსები დრო (წთ)
1 საორგანიზაციო საკითხები - სიის ამოკითხვა.
გაკვეთილის მიზნის, შეფასების კრიტერიუმების გაცნობა. საკლასო შეფასების კრიტერიუმები. 2 წთ
2 წინარე ცოდნის გააქტიურება-
ვაჟა- ფშაველა - „ალუდა ქეთელაური“ თავი II.
სვამს კითხვებს:
1.როგორ პიროვნებად გვიხატავს ავტორი ალუდას ნაწარმოების დასაწყისში?
2.განვმარტოთ ფრაზა: „კარგია მუდამ მტრიანი“;
3. I თავში მტრები “რჯულძაღლს“ უწოდებენ ერთმანეთს. ამ ფრაზითვე (ახლა შენ იყოს, რჯულძაღლო, ხელს არ ჩავარდეს სხვისასა!) მიმართავს მუცალი ალუდას და თოფს გადაუგდებს. რატომ იქცევა მუცალი ასე?
4.რა მოჰყვა იარაღზე შეგნებულად უარის თქმას, აზროვნების რა ახალ ეტაპს ეყრება საფუძველი მკითხველის თვალწინ?
5.რა ამწუხრებს თავისი სოფლისაკენ მომავალ მტრის დამმარცხებელ ალუდას?
6. რაზე მიანიშნებს ავტორის მიერ აღწერილი შატილის თავზე არსებული სიბნელე (მას კლდის ცა ახურავს)?
7. ვის შეეხო შატილიონის გულმოწყალება - ზოგადად მტერს თუ კონკრეტულ ადამიანს?
8.როგორ გადმოგვცემს პოეტი, რომ სოფელში მობრუნებული ალუდა პრაქტიკულად საკუთარ თავთან საუბრობს?
9.I თავში ალუდას შინაგანი ცვლილებები ემოციის დონეზე ვითარდება, რა იცვლება თანასოფლელებთან საუბრისას ამ თვალსაზრისით?
10. II თავში ალუდას მეტამორფოზა შეუქცევად გახდა. რა გახდა ამის მიზეზი?
გონებრივი იერიში - გზა პრობლების ჩამოყალიბებამდე.

საკლასო სახელმძღვანელო- როდონაია, ნაკუდაშვილი, არაბული, ხუციშვილი, დათაშვილი ქართული ენა და ლიტერატურა. სწავლანი.2015 7 წთ
3 მასწავლებელი 4 ჯგუფად გადანაწილებულ მოსწავლეებს ურიგებს ფლიპჩარტებს და აძლევს დავალებას, არგუმენტირებულად დაასაბუთონ ალუდას მეტამორფოზის საფეხურების არსებობა მოცემულ ეპიზოდში, განმარტონ თავიანთი შეხედულება და შეავსონ სქემა №1
ალუდას მეტამორფოზის გრადაცია
1.იმსჯელეთ ეპიზოდზე - „გზა სოფლისაკენ, მტრობის მოჯადოებული წრე - „შენ რომ სხვა მაჰკლა, შენც მოგკვლენ, მკვლელს არ შაარჩენს გვარია“;
2.იმსჯელეთ ეპიზოდზე - საუბარი უშიშასთან, „იმ ცხონებულსა მუცალსა, რკინა სდებიყო გულადა“.
3.იმსჯელეთ ეპიზოდზე - ალუდას თვითანალიზი (ეჭვი)- „ჩვენ ვიტყვით, კაცნი ჩვენა ვართ, მარტოთ ჩვენ გვზიან დედანი...“
4. იმსჯელეთ ეპიზოდზე - ხევსურთა პასუხი - „მოკვდი სიკვდილი გირჩევნავ, რა ხარ სიცრუის მთქმელადა...“
გრაფიკულ მაორგანიზებელზე მუშაობა ჯგუფური გრაფიკული მაორგანიზებლები. ფლიპჩარტები, მარკერები 5 წთ
4 ჯგუფებიდან პრეზენტატორები წარადგენენ პრეზენტაციებს, საჭიროების შემთხვევაში ჯგუფი განავრცობს პრეზენტატორთა არგუმენტებს. მასწავლებლის მიერ დარიგებულ მრგვალი ფორმის ფურცლებს აკრავენ ცენტრალურ სქემაზე (სქემა №1).
მოსწავლეები აფასებენ ერთმანეთის ნაშრომებს, რის შემდეგაც მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეებს, დაამყარონ მოვლენებს შორის ურთიერთკავშირი. აძლევს პრეზენტატორებს უკუკავშირს და აფასებს განმსაზღვრელი შეფასებით. პრეზენტაცია პრეზენტატორი ჯგუფის მხარდაჭერით მოსწავლეთა ნაშრომები - დამუშავებული სქემა, დაფა, მაგნიტები.
შეფასების კრიტერიუმები. 12 წთ
5 მასწავლებელი სთხოვს ჯგუფებს, იმსჯელონ მინდიას პერსონაჟის შესახებ - რა ამოძრავებს „თორმეტი ქისტის მამკლავ“ ხევსურს? ახაიათებენ მინდიას სქემის მიხედვით (სქემას ვინახავთ IV თავის განხილვამდე, რათა შევძლოთ პერსონაჟის ხასიათის სრულყოფილად გამოხატვა). პერსონაჟის ქეისი ჯგუფური ფლიპჩარტი, მარკერი.

პერსონაჟის ქეისი სქემა№2 7 წთ
6 პრეზენტატორები წარადგენენ ჯგუფების შეხედულებებს, განმარტავენ მინდიას პოზიციას ალუდასა და თანასოფლელების მიმართ. მოსწავლეები აფასებენ და ავსებენ ერთმანეთის შეხედულებებს, რის შემდეგაც მასწავლებელი აძლევს ჯგუფებს უკუკავშირს განმავითარებელი შეფასებით. პრეზენტაცია პრეზენტა-
ტორი განმავითარებელი შეფასების რუბრიკა. დამუშავებული სქემები. 8 წთ
7 მასწავლებელი აჯამებს ნაწარმოების II თავს, ხაზს უსვამს პერსონაჟის ცვლილების მოტივსა და საფუძველს - ალუდა ერთხელ, მუცალთან შეხვედრისას, მისწვდა მისთვის მანამდე დაფარულ ჭეშმარიტებას, რომელიც უკან დახევის შესაძლებლობას აღარ მისცემს, ის უნდა ამაღლდეს, საბოლოოდ ამოვიდეს ჭაობიდან, იშვას ღვთის ხატ ადამიანად.
საკითხის შეჯამება საკლასო დამხმარე ლიტერატურა:
ქართველი მწერლები სკოლაში. ვაჟა-ფშაველა, II ნაწილი. 2001. ალუდა ქეთელაური, ავტ. ლალი დათაშვილი; თამაზ ჩხენკელი. 3 წთ
8 საშინაო დავალება:
ვაჟა-ფშაველა - ალუდა ქეთელაური თავი III (სიზმარი) ტექსტი დასამუშავებლად. საკლასო 1 წთ



გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევები შედეგები:
მოსწავლე წარმოაჩენს მხატვრული ტექსტში გადმოცემული მოვლენების, ფაქტების მიმართ საკუთარ დამოკიდებულებას, შეუძლია მოვლენების შედარება-შეპირისპირება, ანალიზი; პერსონაჟების მახასიათებლების დადგენა და ავტორის სათქმელის განსაზღვრა; აუდიტორიის წინაშე მოსაზრების არგუმენტირებულად წარდგენა; შემოქმედებითი მიდგომა მხატვრულ ტექსტში არსებული პრობლემის მიმართ; გრაფიკული მაორგანიზებლების გამოყენება.

შეფასება:
პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკა


ქულები
პირობასთან შესაბამისობა
იცავს დროის ლიმიტს 0 - 1
იცავს პირობის შინაარსობრივ მოთხოვნებს (მოსაზრება, არგუმენტები, დასკვნა) 0 - 0, 5 - 1
კომუნიკაციური უნარ-ჩვევები
გასაგებად აყალიბებს მოსაზრებას და თანამიმდევრულად ავითარებს მას 0 – 1- 2
მოჰყავს ადეკვატური არგუმენტები და მაგალითები 0 - 1- 2
გამოაქვს ადეკვატური დასკვნა 0 - 1
ენობრივი უნარ-ჩვევები
ადეკვატურად იყენებს ზეპირი მსჯელობისათვის დამახასიათებელ არავერბალურ საშუალებებს (მაგ., ჟესტიკულაციას, ინტერვალს საუბარში, ხმის სხვადასხვა დონეს და ა.შ.) 0-1
იყენებს მსჯელობითი ტექსტისათვის დამახასიათებელ ენობრივ-გრამატიკულ ფორმებსა და ენობრივ კონსტრუქციებს (მაგ. განკერძოებულ სიტყვებს, გამოთქმებს, ჩართულს, პირობით-შედეგობით კონსტრუქციას და ა.შ.) 0 - 1
შემოქმედებითი უნარ-ჩვევები
აქვს საინტერესო მოსაზრებები, მოჰყავს ორიგინალური არგუმენტები, მაგალითები 0 - 1
ქულათა მაქსიმალური რაოდენობაა 10


ჯგუფურ მუშაობაზე დაკვირვების კრიტერიუმები განმავითარებელი შეფასებისათვის

ჯგუფის ყველა წევრი ჩართულია დიახ არა ნაწილობრივ
ჯგუფის წევრები უსმენენ ერთმანეთს
ჯგუფის წევრები თანამშრომლობენ (აზრის გამოხატვის თანაბარი პირობები)
ჯგუფი პასუხობს შეკითხვებს
ჯგუფი იცავს დროის ლიმიტს

სქემა №1
ალუდას მეტამორფოზის გრადაცია
სქემა№2
პერსონაჟის ქეისი

სამოდელო გაკვეთილის გეგმა
თარიღი: 06.12.2018
სამოდელოს ტიპი - გამჭოლი კომპეტენციების განვითარებაზე ორიენტირებული (სემიოტიკური კომპეტენცია, სწავლის სწავლა)
მასწავლებელი, გვარი, სახელი, პ/ნ - თამარ ქუთათელაძე/01009000183
საგანი: ქართული ენა და ლიტერატურა
სწავლების საფეხური/კლასი: საშუალო/ XI-1
მოსწავლეთა რაოდენობა: 28
თემა: ილია ჭავჭავაძე „განდეგილი“, I-VI თავები.
მიზანი: მოსწავლემ შეძლოს მხატვრული ტექსტში გადმოცემული მოვლენების, ფაქტების შესახებ საკუთარი დამოკიდებულების წარმოჩენა, მათი შედარება-შეპირისპირება, ანალიზი; პერსონაჟის მახასიათებლების დადგენა და ავტორის სათქმელის განსაზღვრა; აუდიტორიის წინაშე მოსაზრების არგუმენტირებულად წარდგენა; შემოქმედებითი მიდგომა მხატვრულ ტექსტში არსებული პრობლემის მიმართ; გრაფიკული მაორგანიზებლების გამოყენება.
კავშირი ესგ-სთან:
ქართ. XI. 1. მოსწავლეს შეუძლია საჯარო მოხსენების წარმოდგენა (ზეპირი გამოსვლა) კონკრეტული აუდიტორიის წინაშე კონკრეტული მიზნით.
ქართ. XI. 2. მოსწავლეს შეუძლია საჯარო გამოსვლების მოსმენა და კრიტიკულად შეფასება.
ქართ. XI. 3. მოსწავლეს შეუძლია ამოიცნოს და გამოიყენოს საჯარო გამოსვლის ეფექტიანობის გასაძლიერებელი საშუალებები.
ქართ. XI. 4. მოსწავლეს შეუძლია ზეპირი კომუნიკაციის სტრატეგიების გამოყენება საჯარო გამოსვლის მომზადების დროს.
ქართ. XI. 5. მოსწავლეს შეუძლია სხვადასხვა ეპოქის ტექსტების გაანალიზება მათში ასახული ინფორმაციის, თემების, იდეებისა და პრობლემატიკის თვალსაზრისით.
ქართ. XI. 6. მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს, როგორ გამოიყენება მხატვრული და არამხატვრული ტექსტის ელემენტები მისი ინტერპრეტაციის დროს.
1 საორგანიზაციო საკითხები - სიის ამოკითხვა.
გაკვეთილის მიზნის, შეფასების კრიტერიუმების გაცნობა. საკლასო შეფასების კრიტერიუმები.
2 მასწავლებელი აკითხებს საშინაო წერით დავალებას 2 მოსწავლეს, აძლევს მათ განმავითარებელ შეფასებას.
ორბთა და არწივთათვის შეუხებელ ადგილას ადამიანები მკვიდრდებიან, თითქოს ღმერთთან ცდილობენ მიახლოებას. სიმკაცრე, სიმშვიდე და მარტოობა - ამ ნიშნით მოუყრიათ თავი მონასტერში ჯერ ბერებს, ხოლო მათი ამ ქვეყნიდან გასვლის შემდეგ ამ ადგილას ერთი მწირი დამკვიდრებულა.
იმის აღსანიშნავად, თუ რა ღვაწლია აქ მარტოდმარტო ცხოვრება, ავტორი იყენებს არაერთ მონუმენტურობის, სიდიადის, ამაღლებულობის აღმნიშვნელ სიმბოლოს (მყინვარი, კლდე, მთა და სხვ).
დავალება:
დაალაგეთ ცნებები III თავში „დაკნინების“ ფუნქციით გადმოცემული კონტრასტული ცნებების (ცოდვის სადგური, წაწყმედა და სხვ.) საპირისპიროდ და შეავსეთ სქემა №1
3 ჯგუფიდან პრეზენტატორები აუდიტორიის წინაშე წარადგენენ ნაშრომებს, განმარტავენ, რა მოსაზრებებით იხელმძღვანელეს სქემის შედგენისას. ჯგუფში შეუთანხმებელ პოზიციას (ასეთის არსებობის შემთხვევაში) წარმოადგენს კონკრეტული მოსწავლე.
მასწავლებელი პრეზენტაციისას ინიშნავს თავის შეხედულებებს და დასრულების შემდეგ შეაფასებს პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკის მიხედვით.
4 განდეგილის პორტრეტი ხატწერის პრინციპითაა დახატული. ხაზგასმულია სულიერი ამაღლებულობა, სიწმინდე და სიმშვიდე. რისი დათმობით მიაღწია მწირმა ასეთ მდგომარეობას? რა გზას გადის ადამიანი განდეგილობამდე (გაიხსენეთ X კლასში შესწავლილი აგიოგრაფიული ტექსტები).
მასწავლებელი თვალსაჩინო ადგილას გამოაკრავს ფლიპჩარტს, რომელზეც აღნიშნულია მხოლოდ საფეხურები დაახლოებითი (მინიმალური) პერიოდების მითითებით.
დავალება:
ერთად გამოვთვალოთ, დაახლოებით რა დრო დასჭირდა განდეგილს ასეთი მდგომარეობის მიღწევამდე? რა სავარაუდო გზა უნდა გაევლო მას?
მოსწავლეები მასწავლებლის დახმარებით ავსებენ სქემა №2-ს.
5 მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეებს, შედგენილი სქემის გამოყენებით აღწერონ ადამიანის სულიერი ამაღლების ფაზაზე მიღწეული შედეგები, მაგ. მორჩილი - საღვთო გზით სიარულის სურვილი.
მოსწავლეები აღწერენ თითოეული ეტაპის გავლისას ადამიანის მიერ გავლილ წინააღმდეგობებს (ახლობელი ადამიანების, ოჯახის დატოვება; კარიერა, ხორციელი სურვილები და გართობა და სხვ. ამქვეყნიური სიამეების დათმობა). სქემებზე მუშაობა ჯგუფური
6 ჯგუფები წარადგენენ თავიანთ არგუმენტირებულ მოსაზრებებს აუდიტორიის წინაშე. შეაფასებენ ერთმანეთის ნაშრომებს (ურთიერთშეფასება).
მასწავლებელი აფასებს ჯგუფებს განმავითარებელი შეფასების რუბრიკით. პრეზენტაცია პრეზენტა-
ტორი განმავითარებელი შეფასების რუბრიკა.
7 საშინაო დავალება
ილია ჭავჭავაძე „განდეგილი“, VII-XV თავები.

გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევები შედეგები:
მოსწავლე წარმოაჩენს მხატვრული ტექსტში გადმოცემული მოვლენების, ფაქტების მიმართ საკუთარ დამოკიდებულებას, შეუძლია მოვლენების შედარება-შეპირისპირება, ანალიზი; პერსონაჟის მახასიათებლების დადგენა და ავტორის სათქმელის განსაზღვრა; აუდიტორიის წინაშე მოსაზრების არგუმენტირებულად წარდგენა; შემოქმედებითი მიდგომა მხატვრულ ტექსტში არსებული პრობლემის მიმართ; გრაფიკული მაორგანიზებლების გამოყენება.
შეფასება:
პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკა
ქულები
პირობასთან შესაბამისობა
იცავს დროის ლიმიტს 0 - 1
იცავს პირობის შინაარსობრივ მოთხოვნებს (მოსაზრება, არგუმენტები, დასკვნა) 0 - 0, 5 - 1
კომუნიკაციური უნარ-ჩვევები
გასაგებად აყალიბებს მოსაზრებას და თანამიმდევრულად ავითარებს მას 0 – 1- 2
მოჰყავს ადეკვატური არგუმენტები და მაგალითები 0 - 1- 2
გამოაქვს ადეკვატური დასკვნა 0 - 1
ენობრივი უნარ-ჩვევები
ადეკვატურად იყენებს ზეპირი მსჯელობისათვის დამახასიათებელ არავერბალურ საშუალებებს (მაგ., ჟესტიკულაციას, ინტერვალს საუბარში, ხმის სხვადასხვა დონეს და ა.შ.) 0-1
იყენებს მსჯელობითი ტექსტისათვის დამახასიათებელ ენობრივ-გრამატიკულ ფორმებსა და ენობრივ კონსტრუქციებს (მაგ. განკერძოებულ სიტყვებს, გამოთქმებს, ჩართულს, პირობით-შედეგობით კონსტრუქციას და ა.შ.) 0 - 1
შემოქმედებითი უნარ-ჩვევები
აქვს საინტერესო მოსაზრებები, მოჰყავს ორიგინალური არგუმენტები, მაგალითები 0 - 1
ქულათა მაქსიმალური რაოდენობაა 10


ჯგუფურ მუშაობაზე დაკვირვების კრიტერიუმები განმავითარებელი შეფასებისათვის

ჯგუფის ყველა წევრი ჩართულია დიახ არა ნაწილობრივ
ჯგუფის წევრები უსმენენ ერთმანეთს
ჯგუფის წევრები თანამშრომლობენ (აზრის გამოხატვის თანაბარი პირობები)
ჯგუფი პასუხობს შეკითხვებს
ჯგუფი იცავს დროის ლიმიტს

სამოდელო გაკვეთილის გეგმა
თარიღი: 05.12.2018
სამოდელოს ტიპი - პრობლემაზე ორიენტირებული
მასწავლებელი, გვარი, სახელი, პ/ნ - თამარ ქუთათელაძე/01009000183
საგანი: ქართული ენა და ლიტერატურა
სწავლების საფეხური/კლასი: საშუალო/XI -1
მოსწავლეთა რაოდენობა: 24
თემა: საწუთისოფლო ცხოვრება და ასკეტიზმი
მიზანი:
მოსწავლემ შეძლოს, შეაფასოს, შეადაროს, გააანალიზოს სხვათა მოსაზრება; საკუთარი ინტერპრეტაციით წარადგინოს იგი აუდიტორიის წინაშე; წერილობით ჩამოაყალიბოს არგუმენტები საკუთარი შეხედულების დასადასტურებლად; იმუშაოს კოლაბორაციულ გარემოში.
კავშირი ესგ-სთან:
ქართ. XI. 2. მოსწავლეს შეუძლია საჯარო გამოსვლების მოსმენა და კრიტიკულად შეფასება.
ქართ. XI. 4. მოსწავლეს შეუძლია ზეპირი კომუნიკაციის სტრატეგიების გამოყენება საჯარო გამოსვლის მომზადების დროს.
ქართ. XI. 5. მოსწავლეს შეუძლია სხვადასხვა ეპოქის ტექსტების გაანალიზება მათში ასახული ინფორმაციის, თემების, იდეებისა და პრობლემატიკის თვალსაზრისით.
ქართ. XI. 6. მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს, როგორ გამოიყენება მხატვრული და არამხატვრული ტექსტის ელემენტები მისი ინტერპრეტაციის დროს.
ქართ. XI. 14. მოსწავლეს შეუძლია წერის სტრატეგიების გამოყენება ნაწერის ორგანიზებისათვის.

№ აქტივობის აღწერა გამოყენებული მეთოდები
კლასის ორგანიზების ფორმა სასწავლო რესურსები დრო (წთ)
1 საორგანიზაციო საკითხები - სიის ამოკითხვა.
გაკვეთილის მიზნის, შეფასების კრიტერიუმების გაცნობა.
წინარე ცოდნა:
მოსწავლეებს აქვთ ცოდნა ასკეტური ცხოვრების შესახებ, იცნობენ ჰაგიოგრაფიულ ტექსტებს, შესწავლილი აქვთ რუსთაველისა და გურამიშვილის შეხედულებები ამქვეყნად ადამიანის მისიისა და არსის შესახებ. შეუძლიათ დისკუსიის გამართვა და თანამშრომლობითი გარემოში მუშაობა. საკლასო შეფასების კრიტერიუმები. 3 წთ
2 მასწავლებელი აცნობს მოსწავლეებს ორ პოზიციას ადამიანის მისიის შესახებ:
1.ადამიანი არ უნდა გახდეს მიწიერი სურვილების ტყვე, რადგან მიწიერი ყოველივე წარმავალია, ადამიანი უფრო მეტია, ვიდრე მისი ხორციელი სურვილები. ამ იდეას ვხედავთ ქრისტიანობამდელ ეპოქაშიც და შემდეგაც, ე.ი. ხორციელზე სულის უპირატესობა კაცობრიობის საუკეთესო ნაწილს იმთავითვე გაუაზრებია. დავით წინასწარმეტყველი - „პური გულის სათქუმელი არა ვსჭამო“ > რომის იმპერატორი, მარკუს ავრელიუსი - „მე უფრო დიდი ვარ და დიდი რამისთვის შობილი, ვიდრე მსახურებაა ჩემივე თავის მიმართ“ > შოთა რუსთაველი - „რაც არა გწადდეს, იგი ქმენ, ნუ სდევ წადილთა თნებასა“;
2. აკაკი წერეთლის პოემა „თორნიკე ერისთავი“, კარი 2, ბოლო თავში ვკითხულობთ არსენ კათალიკოსის სიტყვებს თორნიკეს მიმართ:
„ნუთუ შენ, მართლა, რამე გგონია
ცარიელ სიტყვით ღვთისა დიდება?
განა ღვაწლია ხორციელისგან
ამა სოფლისა კრძალვა-რიდება?
და ეს ქვეყანა, მშვენებით სავსე,
შემოქმედების გამომხატველი,
ნუთუ მიტომ გვაქვს მონიჭებული,
რომ ჩვენის ნებით ავიღოთ ხელი?
ვინცა იწუნებს თავმოყვარებით
ამ მიუწდომელ დიდსა ქმნილებას
და უარსა ჰყოფს კანონიერსა
ბუნების ყოვლგვარ მოთხოვნილებას,
ის უარსა ჰყოფს თვით შემოქმედსა!
საბრალო არის ის და შემცდარი,
რადგან არ იცის, თუ ქვეყნიერად
რად მოგვევლინა ჩვენ მაცხოვარი!“
სახარებაში ვკითხულობთ: „ვითარცა ხორცნი თვინიერ სულისა მკუდარ არიან, ეგრეთვე სარწმუნოებაი თვინიერ საქმეთა მკუდარ არს (იაკ.2,26).
მინი ლექცია საკლასო ამონარიდები მხატვრული ტექსტებიდან; სახარებიდან. 5 წთ
3 მასწავლებელი ურიგებს ჯგუფებად დანაწილებულ მოსწავლეებს ბარათებს, რომლებზეც დატანილია ზემოაღნიშნული ციტატები, სთხოვს, გაიხსენონ X კლასში შესწავლილი ნაწარმოებები და წარმოადგინონ თავიანთი არგუმენტირებული მოსაზრება შემდეგ კითხვებზე: რა არის ადამიანის ამქვეყნიური მისია, როგორ და სად არის შესაძლებელი ადამიანის რეალიზება? (სასურველია ტექსტების მოხმობა)
სეგმენტური მეთოდი ჯგუფური ბარათები ამონარიდებით, ფლიფჩარტი, მარკერები. 10 წთ
4 მოსწავლეები წარადგენენ თავიანთ ნაშრომებს აუდიტორიის წინაშე. ყველა გამოთქვამს თავის შეხედულებას მასწავლებლის ან სხვა მოსწავლის კომენტარის გარეშე (შესაძლებელია ჯგუფის წარმომადგენელმა შეავსოს წარდგენილი მოსაზრება).
მასწავლებელი ფლიფჩარტზე წითლად აღნიშნავს საკვანძო წინადადებებს. წარდგენის დასრულების შემდეგ მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეებს, შეაფასონ ერთმანეთის ნაშრომები. მასწავლებელი აძლევს ჯგუფებს განმავითარებელ შეფასებას და აფასებს პრეზენტატორს შეფასების სქემების მიხედვით. პრეზენტაცია ინდივიდუალური, საკლასო შეფასების სქემები.
საპრეზენტაციო მასალა. 15 წთ
5 მასწავლებელი აჯამებს მოსწავლეთა ნააზრევს და აყალიბებს, სავარაუდოდ, ორ განსხვავებულ შეხედულებას:
1.ბერმონაზვნობა ასკეტური ცხოვრების წესია, რომელიც საკუთარ თავში ჩაკეტვას და ბოროტებისგან განდგომას გულისხმობს;
2. ბერმონაზვნობა ასკეტური ცხოვრების წესია და ღვთის, ქვეყნისა და მოყვასის სასიკეთოდ საკუთარი სიამეების უარყოფას მოიაზრებს.
პრობლემურ საკითხზე იმართება დისკუსია, რომელზეც მოსწავლეები არგუმენტირებულად იცავენ თავიანთ პოზიციებს. მასწავლებელი კომენტარის გარეშე ფლიპჩარტზე ჩამოწერს ძირითად არგუმენტებს ორივე მოსაზრების გასამყარებლად (ფლიპჩარტი გამოიყენება მომდევნო გაკვეთილებზე). დისკუსია საკლასო 10 წთ
6 საშინაო დავალება:
ესე - საწუთისოფლო ცხოვრება და ასკეტიზმი.
წასაკითხი ტექსტი - ილია ჭავჭავაძე „განდეგილი“, I-VI თავები. საკლასო 2 წთ

გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევები შედეგები:
მოსწავლე წარადგენს სხვადასხვა მოსაზრებას პრობლემურ საკითხზე და ისმენს განსხვავებულ აზრს; მონაწილეობს დისკუსიაში მონაწილე ყველა წევრთან თანამშრომლობისა და ურთიერთპატივისცემის საფუძველზე; აქვს საკუთარი არგუმენტირებული პოზიციის დამაჯერებლად წარდგენის უნარი; შეუძლია არამხატვრული ტექსტის გააზრება-გაანალიზება და მის მიმართ საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვა.


შეფასება:
პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკა


ქულები
პირობასთან შესაბამისობა
იცავს დროის ლიმიტს 0 - 1
იცავს პირობის შინაარსობრივ მოთხოვნებს (მოსაზრება, არგუმენტები, დასკვნა) 0 - 0, 5 - 1
კომუნიკაციური უნარ-ჩვევები
გასაგებად აყალიბებს მოსაზრებას და თანამიმდევრულად ავითარებს მას 0 – 1- 2
მოჰყავს ადეკვატური არგუმენტები და მაგალითები 0 - 1- 2
გამოაქვს ადეკვატური დასკვნა 0 - 1
ენობრივი უნარ-ჩვევები
ადეკვატურად იყენებს ზეპირი მსჯელობისათვის დამახასიათებელ არავერბალურ საშუალებებს (მაგ., ჟესტიკულაციას, ინტერვალს საუბარში, ხმის სხვადასხვა დონეს და ა.შ.) 0-1
იყენებს მსჯელობითი ტექსტისათვის დამახასიათებელ ენობრივ-გრამატიკულ ფორმებსა და ენობრივ კონსტრუქციებს (მაგ. განკერძოებულ სიტყვებს, გამოთქმებს, ჩართულს, პირობით-შედეგობით კონსტრუქციას და ა.შ.) 0 - 1
შემოქმედებითი უნარ-ჩვევები
აქვს საინტერესო მოსაზრებები, მოჰყავს ორიგინალური არგუმენტები, მაგალითები 0 - 1
ქულათა მაქსიმალური რაოდენობაა 10


ჯგუფურ მუშაობაზე დაკვირვების კრიტერიუმები განმავითარებელი შეფასებისათვის

ჯგუფის ყველა წევრი ჩართულია დიახ არა ნაწილობრივ
ჯგუფის წევრები უსმენენ ერთმანეთს
ჯგუფის წევრები თანამშრომლობენ (აზრის გამოხატვის თანაბარი პირობები)
ჯგუფი პასუხობს შეკითხვებს
ჯგუფი იცავს დროის ლიმიტს

ბარათები ჯგუფებისათვის
• დავით წინასწარმეტყველი - „პური გულის სათქუმელი არა ვსჭამო“ ;
• რომის იმპერატორი, მარკუს ავრელიუსი - „მე უფრო დიდი ვარ და დიდი რამისთვის შობილი, ვიდრე მსახურებაა ჩემივე თავის მიმართ“ ;
• შოთა რუსთაველი - „რაც არა გწადდეს, იგი ქმენ, ნუ სდევ წადილთა თნებასა“;
• აკაკი წერეთლის პოემა „თორნიკე ერისთავი“, კარი 2, არსენ კათალიკოსის სიტყვებს თორნიკეს მიმართ:
„ნუთუ შენ, მართლა, რამე გგონია
ცარიელ სიტყვით ღვთისა დიდება?
განა ღვაწლია ხორციელისგან
ამა სოფლისა კრძალვა-რიდება?
და ეს ქვეყანა, მშვენებით სავსე,
შემოქმედების გამომხატველი,
ნუთუ მიტომ გვაქვს მონიჭებული,
რომ ჩვენის ნებით ავიღოთ ხელი?
ვინცა იწუნებს თავმოყვარებით
ამ მიუწდომელ დიდსა ქმნილებას
და უარსა ჰყოფს კანონიერსა
ბუნების ყოვლგვარ მოთხოვნილებას,
ის უარსა ჰყოფს თვით შემოქმედსა!
საბრალო არის ის და შემცდარი,
რადგან არ იცის, თუ ქვეყნიერად
რად მოგვევლინა ჩვენ მაცხოვარი!“
• სახარება - „ვითარცა ხორცნი თვინიერ სულისა მკუდარ არიან, ეგრეთვე სარწმუნოებაი თვინიერ საქმეთა მკუდარ არს (იაკ.2,26).
• ჰაგიოგრაფია
„და ეს უწყოდეთ, რამეთუ სულირად განწყობილნი ლაშქარნი თქუენნი ესე წმინდანი, უდაბნოთა მამანი, არიან ხორციელად განწესებულთა ლაშქართა თქუენთა სიმტკიცენი და საჭურველნი ყოველნი ყოველთა მორწმუნეთა მეფეთანი ,წყობრთა შინა წყობისათა“ (გიორგი მერჩულე, გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრება).
გურამიშვილი -დავითიანი, გოდება დავითისა, საწუთროს სოფლის გამო ტირილი
„ამად შემძულდი, ყოფილხარ ცუდი,
ვაი საწუთრო, ცრუო სოფელო!
მტყუანი, მრუდი, მპარავი, ქურდი,
ვაი საწუთრო, ცრუო სოფელო“.
საწუთროს სოფლის სამდურავი-
“ნუ მიენდობი, საწუთრო მტყუვანი არს და უპირო,
არ დაიჭირავს ხელშია, რაგინდ რომ ბრჭყალი უჭირო“.